Đổi mới tuyển sinh đại học cần hướng tới sự minh bạch và hiệu quả

Học sinh tâm tư

Tại Hội nghị giáo dục đại học năm 2025 mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến các cơ sở giáo dục đại học về hai nội dung cho mùa tuyển sinh năm sau: Bỏ xét tuyển học bạ và khống chế số lượng nguyện vọng đăng ký xét tuyển.

Chia sẻ góc nhìn của mình về nội dung bỏ xét tuyển học bạ, em Vũ Bảo Anh - học sinh lớp 12 tại Hà Nội - cho rằng, việc giảm bớt một phương thức đồng nghĩa với giảm bớt một cơ hội. Đặc biệt, những bạn đã chuẩn bị lâu dài cho xét tuyển học bạ, đầu tư công sức vào quá trình học tập toàn diện suốt 3 năm phổ thông sẽ chịu nhiều thiệt thòi. Điều này cũng có thể tạo thêm áp lực khi toàn bộ kỳ vọng dồn vào một vài con đường còn lại, thay vì có thêm lựa chọn an toàn như trước.

“Cách hợp lý nhất là điều chỉnh phương thức này, chẳng hạn kết hợp xét học bạ với điểm một kỳ thi riêng, hoặc cùng chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế như IELTS. Cách làm này vừa mở rộng cơ hội, vừa bảo đảm tính công bằng” - Bảo Anh nêu quan điểm.

Về nội dung khống chế số lượng nguyện vọng đăng ký xét tuyển, nhiều học sinh cho rằng điều này là cần thiết để tránh gây lãng phí. Việc giới hạn nguyện vọng cũng buộc thí sinh phải cân nhắc kỹ lưỡng hơn, xác định rõ ngành nghề, trường học phù hợp với năng lực và điều kiện của bản thân, từ đó đăng ký một cách nghiêm túc và có trách nhiệm hơn.

“Điều này còn góp phần giúp quá trình tuyển sinh trở nên minh bạch, giảm tình trạng ảo trong xét tuyển vốn gây nhiều khó khăn cho các trường đại học như những năm trước” - Như Quỳnh - học sinh lớp 12 tại Thanh Hóa nói.

Cần hướng đến sự công bằng

Gắn bó hàng ngày với công tác giảng dạy, đồng hành cùng học trò trong suốt quá trình định hướng và chuẩn bị cho các kỳ thi, cô Nguyễn Phương Linh - giáo viên Trường Phổ thông chất lượng cao Hùng Vương (Phú Thọ) - cho rằng, việc bỏ hình thức xét học bạ có thể giúp tuyển sinh công bằng hơn, hạn chế tình trạng “lạm dụng điểm đẹp”. Tuy vậy, nếu bỏ hoàn toàn thì học sinh ở nhiều địa phương khó khăn sẽ mất đi một cơ hội vào đại học.

Theo cô Linh, để cân bằng giữa công bằng và cơ hội, có thể duy trì phương thức xét tuyển học bạ nhưng chỉ chiếm một tỉ lệ giới hạn trong tổng chỉ tiêu. Đồng thời, cần siết chặt quy trình kiểm tra, đối chiếu kết quả nhằm giảm thiểu tình trạng nâng điểm. Bên cạnh đó, các trường có thể kết hợp xét học bạ với các điều kiện đi kèm, vừa phản ánh quá trình học tập, vừa bảo đảm tính khách quan trong tuyển sinh.

Liên quan đến việc giới hạn số lượng nguyện vọng xét tuyển đại học, TS Vũ Thu Hương - nguyên giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội bày tỏ sự đồng tình.

Theo TS Hương, hạn chế nguyện vọng không phải cắt giảm cơ hội mà là giúp học sinh cân nhắc kỹ hơn trước khi lựa chọn ngành nghề, tránh tình trạng học một thời gian rồi bỏ hoặc đổi nghề sau khi tốt nghiệp. Điều này cũng hỗ trợ các đơn vị giáo dục trong việc tìm kiếm học viên phù hợp với định hướng đào tạo.

“Đổi mới tuyển sinh cần hướng tới sự công bằng, minh bạch và hiệu quả, đồng thời tạo cơ hội để học sinh lựa chọn đúng ngành nghề. Những thay đổi về xét tuyển học bạ hay giới hạn nguyện vọng, nếu được triển khai hợp lý sẽ mang lại lợi ích cho cả thí sinh và cơ sở đào tạo” - TS Hương nhấn mạnh.