Nguyên nhân thiếu thuốc cục bộ tại một số cơ sở y tế

Thời gian vừa qua, có tình trạng thiếu thuốc cục bộ tại một số cơ sở, tại một số thời điểm.

Theo Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế, về cơ bản, nguồn cung thuốc vẫn được đảm bảo, kể cả trong tình huống dịch bệnh, bão lũ.

Nguyên nhân khách quan của tình trạng thiếu thuốc là do đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu đối với thuốc, nguyên liệu làm thuốc do chiến tranh tại châu Âu, Trung Đông; khó khăn trong công tác dự trù, xác định nhu cầu đặc biệt với một số thuốc có nhu cầu phụ thuộc vào tình hình bệnh tật phát sinh của từng năm.

Nguyên nhân chủ quan là do một số cơ sở khám chữa bệnh thiếu chủ động trong lập kế hoạch chuẩn bị thuốc; e dè trong việc lập kế hoạch, đấu thầu mua thuốc mặc dù các quy định về đấu thầu thuốc đã có đầy đủ hành lang pháp lý. Các địa phương chưa sát sao trong việc chỉ đạo đảm bảo cung ứng thuốc.

Để giải quyết tình trạng trên, Bộ Y tế đã ban hành và tham mưu ban hành theo thẩm quyền nhiều văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn chuyên môn dược để các đơn vị áp dụng thực hiện; đôn đốc, tăng cường công tác chỉ đạo, điều hành về bảo đảm cung ứng thuốc, đặc biệt là trong trường hợp thiên tai, dịch bệnh; thường xuyên hoàn thiện và triển khai các thủ tục hành chính về dược.

Bộ Y tế đã tham mưu và triển khai Nghị quyết số 80/2023/QH15 ngày 9.1.2023, Nghị quyết số 30/NQ-CP ngày 4.3.2023. Tính đến thời điểm hiện tại đang có trên 24.000 thuốc có giấy đăng ký lưu hành đang còn hiệu lực; trong năm 2023 và 11 tháng đầu năm 2024, đã cấp gần 15.000 giấy phép nhập khẩu thuốc, nguyên liệu làm thuốc để bảo đảm cung ứng đủ thuốc.

Liên quan đến việc hoàn thiện về thể chế, chính sách, Bộ Y tế đã tham mưu sửa đổi Luật Dược năm 2016 và các văn bản quy định chi tiết, trong đó, đơn giản hoá thủ tục hành chính theo hướng tạo điều kiện cho doanh nghiệp và người dân; tăng cường các thủ tục thực hiện trực tuyến; Đối với các thuốc hạn chế nguồn cung, cho phép cơ sở khám chữa bệnh chủ động đứng ra nhập khẩu thuốc mà không phải phụ thuộc vào các cơ sở kinh doanh dược; Thí điểm phân cấp cho Sở Y tế TP.Hồ Chí Minh giải quyết hồ sơ đề nghị cấp phép nhập khẩu thuốc đáp ứng nhu cầu điều trị đặc biệt trên địa bàn nhằm giảm tải cho cơ quan quản lý cấp Trung ương.

Theo kế hoạch, trong năm 2025, Bộ Y tế tiếp tục tham mưu cho Chính phủ sửa đổi Nghị định hướng dẫn Luật Dược để pháp quy hóa phương án đơn giản hóa, phân cấp thủ tục hành chính về xuất nhập khẩu thuốc, nguyên liệu làm thuốc.

Các hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin, theo dõi nguồn cung của các thuốc cũng được tăng cường để điều tiết kịp thời việc nhập khẩu, kinh doanh thuốc;

Đặc biệt, Bộ Y tế đã phối hợp chặt chẽ với Tổ chức Y tế thế giới và cơ quan quản lý Dược các nước để tìm kiếm nguồn cung, tranh thủ nguồn thuốc viện trợ sẵn có ở nước ngoài nhằm kịp thời xử lý trong tình huống khan hiếm các thuốc đặc biệt hiếm.

Bên cạnh đó, công tác chỉ đạo, điều hành về đảm bảo cung ứng thuốc đặc biệt các thuốc hiếm, khó khăn về nguồn cung cũng được tập trung triển khai. Phát huy vai trò chủ động trong quản lý của chính quyền, ngành y tế địa phương trong chỉ đạo, điều hành, sự chủ động của các cơ sở y tế trong việc thường xuyên rà soát, chủ động, kịp thời lập kế hoạch và tổ chức mua sắm.