Hành trình xây dựng startup trị giá 10 tỷ USD của nữ phóng viên 8X

Hu Weiwei sinh năm 1982 tại Đông Dương, tỉnh Chiết Giang, trong một gia đình bố mẹ đều là nhà điêu khắc gỗ. Ngay từ khi còn nhỏ, Hu Weiwei đã mơ ước trở thành một phóng viên, nhà báo. Lớn lên, Hu Weiwei thi đỗ Khoa Báo chí của Cao đẳng Thành Phố, Đại học Chiết Giang. Sau khi tốt nghiệp, Hu Weiwei tới Bắc Kinh và trở thành nhà báo như mơ ước thuở bé.

Do tính chất công việc, ngày nào Hu Weiwei cũng phải làm việc bên ngoài rất nhiều. Mặc dù tình hình giao thông thời ấy không tắc nghẽn như bây giờ, nhưng vào giờ cao điểm thì muốn gọi một chiếc taxi cũng khó. Vì vậy, Hu Weiwei đã nảy ra ý tưởng: Vào lúc tắc đường mà có một chiếc xe đạp thì tốt quá! Đầu tiên, Hu Weiwei làm cho trang "Tin tức kinh tế hàng ngày", phụ trách mảng Khoa học công nghệ và ôtô. Giống như tất cả các sinh viên mới tốt nghiệp thời đó, công việc của Hu Weiwei bắt đầu với mức lương 4 chữ số. Sau đó, cô chuyển công tác sang một số tờ báo khác.

Do tính chất công việc, ngày nào Hu Weiwei cũng phải làm việc bên ngoài rất nhiều. Mặc dù tình hình giao thông thời ấy không tắc nghẽn như bây giờ, nhưng vào giờ cao điểm thì muốn gọi một chiếc taxi cũng khó. Vì vậy, Hu Weiwei đã nảy ra ý tưởng: Vào lúc tắc đường mà có một chiếc xe đạp thì tốt quá!

Trên thực tế, Trung Quốc lúc ấy đã có nhiều thành phố có xe đạp công cộng, nhưng vì thủ tục rườm rà, cách thức quản lý chưa phù hợp nên rất ít người sử dụng. Chính cô cũng đã tự mình trải nghiệm. Một lần trong nước, một lần ở nước ngoài khi đi du lịch, cô đều không thuê được xe bởi các thủ tục về thẻ xe, điểm thuê xe, trả xe… quá phức tạp.

Khi đó, Hu Weiwei nảy ra ý tưởng tập hợp xe đạp và cho thuê nhằm giúp người dân tránh tắc đường. Dự án Mobike được nhà đầu tư Lý Bân đầu tư vòng 1 với số tiền 1,46 triệu NDT. Sau đó vào tháng 1 năm 2015, startup công nghệ Mobike chính thức được thành lập tại Bắc Kinh.

Đầu năm 2016, xe đạp chia sẻ Mobike chính thức vận hành thử nghiệm tại Thượng Hải. 10 tiếng sau khi được đưa ra thị trường, tất cả xe đều được thuê sạch. Sau khi đi vào hoạt động thực tế, một vài vấn đề đã nảy sinh nhưng nữ doanh nhân thông minh đều giải quyết rất êm đẹp và khéo léo.

Vào tháng 9 cùng năm, tài trợ vòng C của Mobike vượt 100 triệu USD. Tháng 1 năm 2017, tài trợ vòng D là 215 triệu USD. Tháng 6 năm 2017, vòng tài trợ E là hơn 600 triệu USD. Tuy nhiên, thành công của Mobike tại Trung Quốc không đủ để khiến Vĩ Vĩ hài lòng, cô và đồng đội đã mở rộng hoạt động ra nước ngoài.

>> Hành trình xây dựng công ty khởi nghiệp Allbirds trị giá 2 tỷ USD của Tim Brown 

>> Câu chuyện khởi nghiệp của doanh nhân Sameer Nigam

Tháng 8 năm 2017, Mobike đã vào Thái Lan, một quốc gia có nền du lịch phát triển ở Đông Nam Á. Sau đó, Mobike đã liên tiếp thâm nhập vào thị trường các nước như Singapore, Anh, Nhật Bản, Malaysia... Số lượng người dùng toàn cầu của Mobike vượt 100 triệu người và cung cấp hơn 20 triệu dịch vụ du lịch mỗi ngày.

Năm 2017, Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc đã trao tặng Mobike Giải thưởng Doanh nghiệp Xuất sắc "Người bảo vệ Trái đất 2017", Mobike cũng là công ty đầu tiên của Trung Quốc nhận được giải thưởng này. Tạp chí truyền thông Fortune của Mỹ cũng đã vinh danh Mobike là một trong "50 công ty đã thay đổi thế giới năm 2017".

Cuối năm 2017, việc phát triển của Mobike bắt đầu có hàng loạt vấn đề.

Sau thành công của Mobike, hàng loạt các công ty xe đạp chia sẻ được mở ra. Vì vậy, luật đã ban hành một loạt quy định để kiểm soát tình trạng hỗn loạn của xe đạp chia sẻ, yêu cầu chủ xe phải bảo trì, bảo dưỡng xe đạp theo quy định, tuân thủ các quy định về bãi đậu xe…

Việc thắt chặt các quy định đã đẩy Mobike vào tình thế khó khăn, buộc Hu Weiwei phải đưa ra quyết định dứt khoát. Ngày 4/4/2018, Mobike đã được Hồ Vĩ Vĩ bán cho Meituan với giá 18,5 tỷ NDT (gần 3 tỷ USD). Meituan đã tiếp nhận khoản nợ phát sinh của Mobike, và Mobike được sáp nhập vào Meituan để trở thành "Xe đạp Meituan". Dựa trên 9% cổ phần, Hồ Vĩ Vĩ đã nhận về 1,5 tỷ NDT (khoảng 236 triệu USD).

Sau 3 năm thành lập, đội ngũ của Hu Weiwei đã biến Mobike trở thành một trong những ứng dụng phổ biến nhất tại Trung Quốc, ngoài ra còn có mặt ở một số thị trường như Nhật Bản, Anh, Singapore, Italia... Hiện, ứng dụng có hơn 200 triệu người dùng với 7 triệu chiếc xe đạp. Trên nền tảng điều hành thông minh, Mobike có thể xử lý 30 triệu đơn đặt xe mỗi ngày.

Theo Boston Consulting Group, tại Mỹ từng chia sẻ, trung bình một startup mất khoảng 7 năm để được định giá hơn một tỷ USD, trong khi đó, Trung Quốc chỉ mất 4 năm. Giới chuyên gia cho rằng, đằng sau những mức định giá cao ngất là sự chống lưng của các gã khổng lồ như Tencent, Alibaba hay Didi Chuxing.

Chẳng hạn, Meituan Dianping - công ty mua lại Mobike cũng là sân sau của Tencent. Meituan đang lên kế hoạch IPO trong năm nay với mục tiêu được định giá ít nhất là 60 tỷ USD.

Chia sẻ trên trang WeChat cá nhân, Hu Weiwei nói, sứ mệnh của Mobike phù hợp với tầm nhìn của Meituan. "Tôi cho rằng, đó mới là sự khởi đầu", Hu Weiwei viết và kèm theo link bài hát The Beginning of the end của Nine Inch Nails.

Hiện Hu Weiwei bước sang 40 tuổi, trong tương lai vẫn còn vô vàn cơ hội phía trước. Về câu chuyện của Mobike, có lẽ Hu Weiwei chọn ra đi vì cô ấy đã nhìn trước được những rắc rối, nhưng không thể phủ nhận rằng cái nhìn sâu sắc và nhạy cảm của cô ấy với cuộc sống cũng là điều chúng ta cần học hỏi.