Thị trường có thể lình xình đi ngang 1-2 tháng nữa

Vết lặp của dòng thời gian

Thị trường chứng khoán gần đây liên tục trồi sụt trong bối cảnh thanh khoản suy giảm và khối ngoại rút ròng. Hơn 15 phiên qua, khối lượng giao dịch luôn dưới mức trung bình 20 phiên, đặc trưng của giai đoạn đi ngang khiến tâm lý nhà đầu tư “sốt ruột”, không biết nên xuống tiền hay rút tiền.

Theo ông Lưu Chí Kháng - Trưởng phòng Tự doanh Công ty Chứng khoán Kiến thiết Việt Nam, cho rằng giai đoạn “lình xình” hiên nay chính là quãng “nghỉ chân”, một đặc điểm phổ biến của thị trường. 

"VN-Index đã tăng hơn 56% trong vài tháng, kể từ đáy tháng 4/2025 (phiên 9/4), đo đó việc chỉ số điều chỉnh 5-8%, chững lại trong vùng 1.640-1.670 điểm là hợp lý”, ông Kháng cho biết.

Nhìn lại lịch sử thị trường chứng khoán Việt Nam, những giai đoạn đi ngang sau các nhịp tăng mạnh không phải là điều xa lạ. Từ sau “sóng ngân hàng” năm 2020, thị trường từng có khoảng thời gian kéo dài gần 2 tháng lình xình quanh vùng 850-900 điểm, trước khi bất ngờ bứt phá nhờ dòng tiền đổ vào nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn.

Hay như năm 2021, sau khi VN-Index lập đỉnh 1.200 điểm, chỉ số cũng trải qua nhiều tuần sideway trong vùng 1.160-1.200 điểm, tạo nền tảng cho nhịp tăng kéo dài suốt cả năm. Gần đây nhất, trong giai đoạn cuối 2022, sau cú giảm sâu do áp lực thanh khoản, thị trường cũng phải mất hàng chục phiên giao dịch giằng co, tích lũy trong vùng hẹp trước khi hồi phục từ đáy.

“Sau khi tăng quá nóng, thị trường cần thời gian để hấp thụ lực bán, cân bằng lại kỳ vọng và chờ đợi thông tin mới. Vì thế, đi ngang không phải tín hiệu tiêu cực mà là quãng nghỉ cần thiết để chuẩn bị cho một đợt sóng mới,” ông Kháng nói.

Thanh khoản tuy giảm so với đỉnh tháng 7-8 nhưng vẫn cao hơn nhiều so với các giai đoạn sideway trước. Theo ông Lưu Chí Kháng, dòng tiền nội chưa rút ra mà đang thận trọng chờ tín hiệu bứt phá, vốn chỉ xuất hiện khi thị trường vượt hộp tích lũy kèm thanh khoản mạnh. Trước mắt, hai yếu tố quyết định là kết quả nâng hạng thị trường và mùa báo cáo quý III, trong khi kịch bản cơ sở vẫn là lình xình 1-2 tháng để hấp thụ kỳ vọng trái chiều.

“Theo quan điểm của tôi, thường giai đoạn sideway sau đợt tăng mạnh sẽ kéo dài ít nhất nó phải là 1 đến 2 tháng”, ông Kháng nhận định.

Chiến lược đầu tư trong “biển lặng”

Thị trường đi ngang thường mài mòn kiên nhẫn của nhà đầu tư. Biên độ hẹp khiến giao dịch ngắn hạn dễ “thua phí”, đặc biệt với các tài khoản sử dụng margin. Nhưng theo như ông Lưu Chí Kháng thống kê, chỉ khoảng 30% thời gian thị trường có xu hướng rõ ràng, còn lại 70% là giai đoạn sideway. Chính vì vậy, lợi nhuận bền vững thường thuộc về những nhà đầu tư đủ kiên nhẫn chờ đợi điểm vào có xác suất thắng cao, thay vì giao dịch liên tục trong vùng dao động hẹp.

Trong bối cảnh thị trường đi ngang như hiện nay, nhà đầu tư không nên “full” cổ phiếu, cũng không giữ hoàn toàn tiền mặt. Tỷ trọng hợp lý được khuyến nghị là 50-60% cổ phiếu và 40-50% tiền mặt.

“Tiền mặt đôi khi là ‘vua’, vừa giúp phòng thủ nếu xuất hiện nhịp chỉnh 8–12%, vừa tạo cơ hội mua vào khi giá chiết khấu trở nên hấp dẫn”, ông Kháng nhấn mạnh.

Theo đó, việc tăng tỷ trọng chỉ nên thực hiện khi thị trường bứt phá ra khỏi vùng tích lũy kèm thanh khoản vượt trung bình; ngược lại, nếu chỉ số lùi về vùng hỗ trợ, nhà đầu tư có thể giải ngân từng phần vào những cổ phiếu cơ bản khỏe. Trường hợp thủng ngưỡng 1.620 điểm với thanh khoản tăng, chiến lược hợp lý là giảm rủi ro để bảo toàn danh mục.

Kỷ luật giao dịch cũng là yếu tố then chốt. Nhà đầu tư nên hạn chế “lướt” trong biên hẹp bởi phí giao dịch dễ ăn mòn lợi nhuận, trong khi biến động nhỏ có thể dẫn tới quyết định sai lầm. Sử dụng margin cần được kiểm soát chặt, tránh để đòn bẩy khuếch đại rủi ro trong những nhịp rung lắc bất ngờ. Bên cạnh đó, nguyên tắc cắt lỗ và chốt lời phải được xác lập ngay từ đầu và tuyệt đối tuân thủ, không nên nới dừng lỗ trong biên độ hẹp.

Trong giai đoạn sideway, chọn đúng cổ phiếu quan trọng hơn dự đoán điểm số. Ưu tiên những doanh nghiệp có tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận ổn định, biên lợi nhuận và ROE tích cực, đòn bẩy an toàn.

Một thước đo khác là sức mạnh tương đối: nếu thị trường đi ngang nhưng cổ phiếu vẫn nhích lên với khối lượng cao hơn trung bình, đó là dấu hiệu dòng tiền chủ động. Nhóm ngành hưởng lợi từ chính sách vĩ mô như xây dựng - vật liệu, bất động sản hay năng lượng - dầu khí tiếp tục được chú ý, trong khi bộ ba VIC - VHM - VRE vẫn đóng vai trò nâng đỡ chỉ số.

“Để nhận diện cơ hội, nhà đầu tư cần theo dõi thanh khoản, độ rộng thị trường, dòng vốn ngoại, tỷ giá và các mốc sự kiện như nâng hạng, báo cáo quý III hay định hướng lãi suất”, ông Kháng khuyến nghị.