Ký kết thương mại gạo với Singapore, mở rộng cơ hội xuất khẩu gạo Việt

Việt Nam - Singapore ký bản ghi nhớ hợp tác thương mại gạo

Ngày 30/10/2025, bên lề Hội nghị Cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) được tổ chức tại Gyeongju, Hàn Quốc, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có cuộc gặp gỡ, làm việc song phương với Bộ trưởng Bộ Môi trường và Phát triển bền vững, kiêm Bộ trưởng Phụ trách quan hệ thương mại Singapore - bà Grace Fu.

Trong buổi làm việc song phương, Bộ trưởng Bộ Phát triển Bền vững và Môi trường, kiêm Bộ trưởng phụ trách Quan hệ Thương mại Singapore Grace Fu và Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam đã ký kết Bản ghi nhớ hợp tác thương mại gạo giữa hai quốc gia (MOC).

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên gửi lời cảm ơn Bộ trưởng Grace Fu đã tích cực chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương Việt Nam hoàn tất đàm phán ký kết Bản ghi nhớ hợp tác thương mại gạo giữa hai Chính phủ trong thời gian rất ngắn, chỉ hơn 3 tháng.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, Bản ghi nhớ hợp tác là cơ sở để thúc đẩy thương mại gạo phát triển ổn định, bền vững, góp phần đảm bảo an ninh lương thực song phương, thông qua việc tránh áp dụng các biện pháp hạn chế thương mại không cần thiết.

Theo Bản ghi nhớ hợp tác, Việt Nam sẽ tạo thuận lợi cho các hoạt động xuất khẩu gạo sang Singapore một lượng gạo được hai bên thống nhất, với điều kiện thỏa thuận cụ thể, căn cứ trên nhu cầu từ phía Singapore.

Tương tự, Bộ trưởng Grace Fu cũng cho biết, đây là Bản ghi nhớ hợp tác thương mại gạo đầu tiên Singapore ký với một đối tác và chúng tôi rất vui khi đối tác đó là Việt Nam - một trong những quốc gia cung cấp gạo lớn nhất của Singapore.

Cũng theo Bộ trưởng Grace Fu, là quốc gia nhập khẩu hơn 90% nhu cầu lương thực, Singapore không tránh khỏi các tác động từ các gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Chính vì vậy, việc thiết lập các quan hệ đối tác toàn cầu và khu vực là yếu tố thiết yếu để đảm bảo nguồn cung gạo ổn định cho Singapore.

Singapore là đối tác kinh tế hàng đầu và là thị trường quan trọng của Việt Nam. Việc ký kết Bản ghi nhớ hợp tác thương mại gạo là một bước đi cụ thể để triển khai mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, góp phần tăng cường sự gắn kết giữa hai nền kinh tế, tạo nền tảng cho hợp tác ổn định, bền vững trong lĩnh vực thương mại gạo trong bối cảnh biến động khó lường của thị trường toàn cầu.

Đồng thời, góp phần tăng cường hợp tác thương mại gạo giữa Việt Nam và Singapore cũng là một minh chứng cụ thể cho những nỗ lực phối hợp đảm bảo chuỗi cung ứng và an ninh lương thực trong ASEAN.

Để sớm đưa Bản ghi nhớ đi vào thực chất, Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên đề nghị hai nước Việt Nam - Singapore cần sớm chỉ định đầu mối thực hiện và thống nhất cơ chế phối hợp cụ thể giữa Vụ Phát triển thị trường nước ngoài và Cơ quan Thực phẩm Singapore (SFA).

Bên cạnh đó, xây dựng Kế hoạch hành động giai đoạn 2025 - 2026, bao gồm các hoạt động xúc tiến thương mại, chia sẻ thông tin thị trường và hỗ trợ doanh nghiệp hai nước. Đồng thời, hai nước cần duy trì cơ chế trao đổi định kỳ hằng năm để rà soát tiến độ, kịp thời điều chỉnh các nội dung hợp tác cho phù hợp với tình hình thực tế.

“Tôi đề nghị Singapore tiếp tục tạo thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường Singapore, đặc biệt là việc giới thiệu và phân phối sản phẩm gạo và nông thủy sản chất lượng cao của Việt Nam tại các hệ thống siêu thị, chuỗi bán lẻ lớn và kênh thương mại điện tử của Singapore”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị.

Đa dạng hóa đối tác xuất khẩu, nâng tầm thương hiệu lúa gạo Việt Nam

Việt Nam trở thành nước ký Bản ghi nhớ thương mại gạo đầu tiên của "đảo quốc Sư tử" tạo nền tảng vững chắc" cho việc thúc đẩy thương mại gạo ổn định và bền vững.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Lê Thanh Tùng, Tổng Thư ký Hiệp hội ngành hàng Lúa gạo Việt Nam, cho hay, Việt Nam đang hướng tới đa dạng hóa thị trường xuất khẩu lúa gạo, đặc biệt trong bối cảnh một số thị trường truyền thống như Philippines hay Indonesia đang dần tăng cường sản xuất nội địa.

Thực tế, việc mở rộng thị trường không phải là mới; cách đây 5–7 năm, gạo Việt Nam đã được xuất khẩu tới hơn 150 quốc gia. Tuy nhiên, các thị trường chính vẫn chiếm tỷ trọng lớn, như Philippines khoảng 3 triệu tấn, Indonesia khoảng 2 triệu tấn và trước đây Trung Quốc cũng nhập khoảng 3 triệu tấn. Chiến lược đa dạng hóa hiện nay tập trung vào việc tìm kiếm và khai thác các thị trường tiềm năng khác, đặc biệt ở khu vực châu Phi và các quốc gia như Brazil, Trung Á. Các Bộ, ngành đang phối hợp chặt chẽ với các đại sứ quán và cơ quan ngoại giao để thúc đẩy xuất khẩu, đảm bảo gạo Việt Nam tiếp cận hiệu quả các thị trường mới.

Trong bối cảnh đó, việc ký kết thương mại gạo với Singapore là một bước đi quan trọng. Thị trường Singapore, mặc dù có quy mô tiêu thụ không lớn, nhưng đóng vai trò trung chuyển, tạo cơ hội để gạo Việt Nam tiếp cận các quốc gia khác và xây dựng thương hiệu tại khu vực. Đây là minh chứng cho sự năng động và chủ động của Chính phủ, Bộ Công Thương, các bộ, ngành và của ngành lúa gạo Việt Nam trong việc thích ứng và tận dụng các cơ hội xuất khẩu trên thị trường quốc tế.

Tính đến giữa tháng 10/2025, Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 7 triệu tấn gạo, dự kiến cả năm đạt 8 triệu tấn, vượt Thái Lan để trở thành quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Ấn Độ. Dù Philippines, thị trường chiếm 40% sản lượng xuất khẩu tạm thời đóng cửa, các doanh nghiệp Việt vẫn duy trì 500.000 tấn/tháng, mở rộng mạnh sang Trung Quốc, châu Phi và Nhật Bản.

Theo ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho biết, trong khó khăn, tinh thần chủ động, sáng tạo và trách nhiệm của doanh nghiệp lúa gạo Việt Nam tiếp tục được phát huy. Ngành gạo không chỉ khẳng định năng lực xuất khẩu trong nhóm dẫn đầu thế giới, mà còn thể hiện bản lĩnh của nền nông nghiệp Việt Nam, kiên cường, linh hoạt, biết vượt qua sóng gió để vươn ra toàn cầu.

Bên cạnh nỗ lực tìm kiếm, mở rộng thị trường của các doanh nghiệp, ông Đỗ Hà Nam cho rằng, việc Chính phủ đẩy mạnh đàm phán và ký các bản ghi nhớ về thương mại gạo với các nước có nhu cầu nhập khẩu gạo lớn cũng sẽ góp phần quan trọng trong việc mở rộng thị trường cho gạo Việt Nam, giúp giảm bớt rủi ro khi có biến động bất lợi ở các thị trường truyền thống.

Trước đó, trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tại Senegal, ngày 23/7, tại Senegal, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân thay mặt Bộ trưởng Công Thương đã ký Biên bản ghi nhớ thương mại gạo với Bộ trưởng Công Thương Senegal, mở ra triển vọng xuất khẩu thường niên 100.000 tấn gạo mỗi năm.

Theo số liệu thống kê của Cơ quan Quản lý doanh nghiệp Singapore, Việt Nam hiện là nguồn cung gạo đứng thứ 3 tới Singapore chỉ sau Ấn Độ và Thái Lan. Thời gian tới, trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều biến động ảnh hưởng đến kinh tế, an ninh lương thực toàn cầu có thể là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam thúc đẩy xuất khẩu. Các doanh nghiệp Việt Nam cần tập trung vào các hoạt động quảng bá sản phẩm, nâng cao chất lượng và mẫu mã, cũng như tận dụng vai trò trung chuyển của Singapore để xuất khẩu sang các nước khác.

Nửa thế kỷ sau “Khoán 10”, từ bữa cơm gia đình đến bàn ăn của bạn bè năm châu, hạt gạo Việt đã trở thành câu chuyện thành công không chỉ của nông dân và doanh nghiệp mà còn là minh chứng rõ rệt cho vai trò kiến tạo, dẫn dắt của Chính phủ và Bộ Công Thương cùng các Bộ, ngành, địa phương trong hành trình hội nhập.