Thị trường Halal 5.000 tỷ USD: Cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt

Thị trường Halal - Cánh cửa xuất khẩu mới cho Việt Nam

Sáng ngày 7/8/2025, tại TP. Hồ Chí Minh đã diễn ra hội thảo “Triển vọng xuất khẩu vào thị trường Halal thông qua cửa ngõ Malaysia năm 2025”, do Trung tâm Xúc tiến thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp với Tổng Lãnh sự quán Malaysia tại TP. Hồ Chí Minh và Cục Xúc tiến thương mại Malaysia tổ chức.Sự kiện được tổ chức nhằm thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm Halal của doanh nghiệp Việt Nam nói chung và TP. Hồ Chí Minh nói riêng vào thị trường Malaysia và các nước Hồi giáo.

Việt Nam và Malaysia là hai nền kinh tế có nhiều tiềm năng thúc đẩy hợp tác thương mại và đầu tư. Năm 2011, kim ngạch thương mại song phương đạt 7,2 tỷ USD, Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 14 và là thị trường xuất khẩu lớn thứ 15 của Malaysia. Đến năm 2024, kim ngạch thương mại hai chiều đã tăng lên 14,2 tỷ USD. Hai nước đang nỗ lực hướng tới mục tiêu đạt 25 tỷ USD vào năm 2030, song con số này vẫn chưa tương xứng với tiềm năng hợp tác.

Malaysia là thị trường tiêu dùng có sức mua tốt, nhu cầu đa dạng, văn hóa tiêu dùng gần gũi với Việt Nam. Hơn nữa, mức độ mở cửa thị trường cao và ít rào cản với hàng xuất khẩu của Việt Nam do hai nước cùng tham gia nhiều hiệp định trong khuôn khổ ASEAN và ASEAN+, đặc biệt là Hiệp định Ðối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Theo Cục Hải quan, 6 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Malaysia ước đạt 7,7 tỷ USD, tăng 6% so với cùng kỳ năm 2024. Xuất khẩu đạt 2,5 tỷ USD, chủ yếu là máy móc, thiết bị, linh kiện, sắt thép, xăng dầu, hóa chất. Ở góc độ địa phương, TP. Hồ Chí Minh ghi nhận kim ngạch xuất nhập khẩu với Malaysia đạt 2,6 tỷ USD, tăng 34,7%; riêng xuất khẩu đạt 435 triệu USD, tăng 16,6% so với cùng kỳ năm trước.

Chia sẻ tại sự kiện, bà Hồ Thị Quyên - Phó Giám đốc ITPC - nhấn mạnh: Ngành công nghiệp Halal cung cấp các sản phẩm và dịch vụ phù hợp với chuẩn mực của người Hồi giáo, bao gồm thực phẩm - đồ uống, thủy sản, du lịch... Với hơn 2 tỷ người theo đạo Hồi trên toàn cầu, đây là cơ hội để sản phẩm gia cầm và thực phẩm Việt Nam mở rộng xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng.

Dự báo năm 2025, ngành Halal sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh tại châu Á, Trung Đông và châu Phi. Các xu hướng mới của Halal sẽ định hình lại môi trường kinh doanh toàn cầu, đòi hỏi doanh nghiệp thích ứng nhanh. Tiêu chuẩn Halal ngày càng mở rộng, kiểm soát xuyên suốt từ nguồn cung đến các kênh phân phối như nhà bán lẻ, nhà hàng, thương mại điện tử.

Riêng Việt Nam và Malaysia có tiềm năng hợp tác sâu trong ngành thực phẩm Halal. Malaysia sở hữu hệ thống tiêu chuẩn Halal được quốc tế công nhận và hiện Việt Nam đã chỉ định Trung tâm Chứng nhận Halal Quốc gia (HALCERT) làm đầu mối cấp chứng chỉ Halal.

Tuy nhiên, bà Quyên cũng cho rằng, số lượng đơn vị cấp chứng chỉ Halal tại Việt Nam còn hạn chế, chi phí cao và yêu cầu có người Hồi giáo giám sát quy trình sản xuất là những rào cản lớn đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ khi muốn gia nhập thị trường này.

Ông Firdauz Othman - Tổng Lãnh sự Malaysia tại TP. Hồ Chí Minh - nhấn mạnh, sự kiện lần này đánh dấu bước ngoặt quan trọng cho thị trường Halal tại Việt Nam. Hiện nay, tiêu chuẩn Halal đã được công nhận rộng rãi trên toàn cầu và ngành công nghiệp Halal không ngừng phát triển để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của cộng đồng Hồi giáo.

Theo Chỉ số Kinh tế Hồi giáo toàn cầu (GIE), dân số Hồi giáo dự kiến tăng từ 1,8 tỷ người năm 2017 lên 3 tỷ người vào năm 2060. Thị trường Halal bao phủ nhiều lĩnh vực như thực phẩm, đồ uống, tài chính, thời trang, mỹ phẩm, dược phẩm và du lịch. Trong đó, thực phẩm Halal là phân khúc tăng trưởng nhanh, dự kiến đạt hàng nghìn tỷ USD vào năm 2030. Đây là cơ hội lớn để Việt Nam chủ động tiếp cận và mở rộng xuất khẩu vào thị trường đầy tiềm năng này.

Tăng cường kết nối doanh nghiệp Việt với thị trường Halal toàn cầu

Nhằm giúp các doanh nghiệp Việt Nam hiểu rõ hơn về thị trường Halal và những cơ hội tiềm năng từ ngành công nghiệp Halal đang phát triển nhanh chóng, hội thảo đã mời các chuyên gia trong lĩnh vực Halal đến từ Malaysia, cộng đồng Hồi giáo và Việt Nam tham gia chia sẻ. Tại đây, các chuyên gia đã cung cấp thông tin tổng quan về thị trường, tiêu chuẩn Halal, quy trình chứng nhận cũng như những giải pháp xuất khẩu hiệu quả. Qua đó, doanh nghiệp Việt có thêm cơ sở để xây dựng chiến lược phù hợp, từng bước khai thác hiệu quả tiềm năng của thị trường Halal toàn cầu.

Bà Zaimah Osman, Lãnh sự Thương mại thuộc Cục Xúc tiến Thương mại Malaysia (MATRADE) tại TP. Hồ Chí Minh, đã cập nhật những thông tin mới nhất về năng lực và thế mạnh thương mại của Malaysia. Đồng thời khẳng định, Malaysia tiếp tục xem Việt Nam là đối tác chiến lược quan trọng trong khu vực và luôn sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp Việt trong quá trình tiếp cận thị trường Halal.

Theo bà ZaimahOsman, môi trường kinh doanh tại Malaysia được đánh giá cao nhờ chính sách thân thiện với doanh nghiệp, minh bạch trong quy định và hạ tầng chuỗi cung ứng hiệu quả. Đặc biệt, Malaysia là quốc gia xuất khẩu hàng đầu thế giới đối với 26 dòng sản phẩm, bao gồm cả công nghiệp chế tạo và nông nghiệp. Với mạng lưới 48 văn phòng thương mại MATRADE toàn cầu, trong đó có TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội. Malaysia cam kết hỗ trợ thông tin thị trường, kết nối thương mại và thúc đẩy hợp tác song phương ngày càng hiệu quả.

Từ góc độ nhà nghiên cứu, TS. Phú Văn Hẳn, Phó Chủ tịch - Tổng thư ký Hội Dân tộc học - Nhân học TP. Hồ Chí Minh - nhấn mạnh vai trò của Đề án “Tăng cường hợp tác quốc tế để xây dựng và phát triển ngành Halal Việt Nam đến năm 2030”, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 2/2023. Đây là định hướng chiến lược nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đưa Việt Nam trở thành điểm đến đáng tin cậy trong chuỗi cung ứng Halal toàn cầu.

Đồng thời tận dụng tối đa ưu đãi từ hơn 15 hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết, đặc biệt với các quốc gia có đông dân số Hồi giáo như Malaysia, Indonesia, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) hay Thổ Nhĩ Kỳ.

Để vượt qua các rào cản trong tiếp cận thị trường Halal, TS. Phú Văn Hẳn đề xuất một hệ thống giải pháp đồng bộ như: Thúc đẩy ký kết cơ chế công nhận lẫn nhau với các tổ chức chứng nhận Halal uy tín (JAKIM - Malaysia, MUIS - Singapore, MUI - Indonesia); phát triển các khu công nghiệp và trung tâm logistics chuyên biệt cho ngành Halal theo mô hình đã thành công tại Malaysia và UAE.

Cùng với đó, đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chuyên sâu, số hóa quy trình chứng nhận, ứng dụng công nghệ blockchain trong truy xuất nguồn gốc; xây dựng thương hiệu Halal quốc gia - “Vietnam Halal Certified”. Đây sẽ là yếu tố then chốt để tạo lợi thế cạnh tranh và định vị hình ảnh quốc gia uy tín trong mắt người tiêu dùng Hồi giáo toàn cầu.

Ở góc độ tài chính, bà Shariza binti Abdul Rasheed, Giám đốc Sản phẩm Halal - Ngân hàng Maybank Malaysia - cho biết, thị trường Halal toàn cầu được dự báo sẽ đạt quy mô 5.000 tỷ USD vào năm 2030. Trong đó, riêng Malaysia - quốc gia đi đầu về phát triển Halal, được dự báo đạt 113,2 tỷ USD, trải rộng từ thực phẩm, đồ uống (85,2 tỷ USD), mỹ phẩm (10,5 tỷ USD) đến dược phẩm (5,9 tỷ USD). Nhu cầu của thị trường đang vượt xa nguồn cung đến 80%, là cơ hội rất lớn để doanh nghiệp Việt khai thác hiệu quả.

Một bước tiến đáng chú ý là Cơ quan Chứng nhận Halal Việt Nam (HCA) đã được Tổ chức JAKIM của Malaysia chính thức công nhận. Điều này mở đường cho sản phẩm Việt Nam thâm nhập sâu vào hệ thống phân phối Halal tại Malaysia và nhiều quốc gia Hồi giáo khác. Chứng nhận Halal không chỉ là yêu cầu mang tính tôn giáo, mà còn là biểu tượng cho tiêu chuẩn vệ sinh, đạo đức và tính bền vững toàn cầu, đòi hỏi khả năng truy xuất và minh bạch trong toàn chuỗi cung ứng.

Bên cạnh việc tiếp cận các sàn thương mại điện tử B2B như Salaam Market - nền tảng Halal đầu tiên của Malaysia, các doanh nghiệp Việt còn có cơ hội gặp gỡ đối tác, nhà phân phối bản địa thông qua các chương trình kết nối doanh nghiệp do MATRADE tổ chức.

Ngoài ra, các công cụ hỗ trợ tài chính như thư tín dụng (LC), dịch vụ tài trợ thương mại từ ngân hàng Halal, cùng việc tham gia các hội chợ quốc tế như MIHAS cũng sẽ giúp doanh nghiệp mở rộng mạng lưới, tiếp cận khách hàng và thúc đẩy xuất khẩu một cách bền vững vào thị trường Halal đầy tiềm năng.

Trong khuôn khổ hội thảo, Ban tổ chức đã giới thiệu đến doanh nghiệp Việt Nam Hội chợ Triển lãm MIHAS 2025 - sự kiện Halal lớn nhất thế giới, diễn ra từ ngày 17 - 20/9/2025 tại Malaysia, với hơn 2.000 gian hàng và gần 330 nhà mua hàng quốc tế.

Tại đây, ITPC sẽ tổ chức Không gian “Vietnam Pavilion - Ho Chi Minh City” nhằm hỗ trợ doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh trưng bày sản phẩm đạt chuẩn, thương hiệu uy tín. Đây là cơ hội quan trọng để quảng bá sản phẩm, kết nối đối tác và mở rộng thị trường xuất khẩu Halal.