Lớp học xóa mù chữ ở vùng cao Quảng Ninh

Lớp học buổi tối

Thôn Nà Phạ là một thôn đời sống bà con còn nhiều khó khăn. Trình độ dân trí không đồng đều, nhiều người lớn tuổi chưa từng được cắp sách đến trường.

Xuất phát từ thực tế đó, lớp học xóa mù chữ (XMC) buổi tối được tổ chức nhằm giúp bà con có cơ hội học đọc, học viết, nâng cao nhận thức và từng bước cải thiện cuộc sống.

Lớp học XMC tại nhà văn hóa thôn Nà Phạ được bắt đầu từ tháng 4 đến tháng 12. Lịch học từ tối thứ 2 đến thứ 7 hàng tuần, bắt đầu từ 20h đến 22h, với sự tham gia của 19 học viên người Tày.

Sau khi thu xếp việc nhà, bà con lại mang theo giấy bút, sách vở, tay cầm đèn pin đến với lớp học XMC.

Lớp học XMC này có độ tuổi từ 46 đến 67. Những người đã ở tuổi làm ông, làm bà, nhưng lần đầu tiên được biết đến “con chữ” cũng cảm thấy háo hức như trẻ tiểu học.

Giọng đọc ê a, còn bị ngọng, khuôn miệng bật dấu ngã thành dấu sắc, nét bút còn ngượng nghịu, vụng về, nhưng ai nấy đều rất hăng say học tập.

Mái tóc đã bạc trắng, ánh mắt sáng ngời dưới ánh đèn lớp học, bà Nông Thị Hoa (67 tuổi) vẫn kiên trì theo đuổi con chữ với tinh thần học tập không ngừng nghỉ. Hình ảnh bà Hoa cần mẫn chép từng nét chữ, đánh vần từng âm tiết như tiếp thêm động lực cho các học viên khác trong lớp.

Dù tuổi đã cao, sức khỏe có phần giảm sút, nhưng bà Hoa không ngại mưa gió, ngày nào cũng đến lớp đầy đủ. Bà tâm sự: “Ngày còn trẻ vì hoàn cảnh khó khăn, tôi không được đi học. Nay Nhà nước tổ chức lớp học xóa mù chữ nên tôi quyết tâm phải biết đọc, biết viết để không còn cảm thấy thiệt thòi khi cầm tờ giấy hay xem truyền hình”.

Không chỉ riêng bà Hoa, nhiều người khác cũng đã vượt qua sự tự ti về tuổi tác, vượt lên hoàn cảnh để theo học. Có người tay run vẫn cố nắn nót từng nét viết.

Sự nỗ lực ấy khiến lớp học XMC trở nên đặc biệt, không chỉ là nơi học tập mà còn là nơi truyền cảm hứng, thể hiện tinh thần vượt khó và khát vọng tri thức của người cao tuổi.

Hỗ trợ người dân

Năm 2022, tỉnh Quảng Ninh đã được Bộ GD&ĐT công nhận đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2. Tuy nhiên, theo UBND tỉnh Quảng Ninh, kết quả này vẫn chưa thực sự vững chắc.

Thực tiễn cho thấy, tại nhiều địa phương, đặc biệt là các địa phương miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, chất lượng đạt chuẩn còn ở mức tối thiểu, thiếu tính ổn định lâu dài.

Việc huy động người dân mù chữ ra lớp và duy trì sĩ số học viên vẫn gặp nhiều khó khăn; tỷ lệ học viên chuyên cần thấp; một bộ phận người dân sau khi học xong lại bị tái mù chữ do không có điều kiện sử dụng kỹ năng đọc viết trong cuộc sống hàng ngày.

Theo kết quả kiểm tra công nhận phổ cập giáo dục, xóa mù chữ năm 2024, toàn tỉnh vẫn còn 3.815 người chưa đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2 (chiếm 0,38%), trong đó có 1.424 người chưa đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 1 (chiếm 0,14%).

Phần lớn những người mù chữ và tái mù chữ đều là lao động chính trong gia đình, người dân tộc thiểu số; sống tại các khu vực khó khăn, có thu nhập thấp, không có điều kiện theo học thường xuyên.

Trong bối cảnh đó, HĐND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Nghị quyết quy định nội dung, mức chi thực hiện Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030” trên địa bàn tỉnh.

Một trong những điểm nhấn nổi bật của nghị quyết là việc quy định chi tiết các nội dung và mức chi, trong đó có chi cho công tác xóa mù chữ và phổ cập giáo dục.

Cụ thể, mức hỗ trợ thắp sáng ban đêm cho lớp học xóa mù chữ bán trú là 200.000 đồng/lớp/tháng, tối đa 13 tháng đối với giai đoạn 1 và 12 tháng đối với giai đoạn 2.

Mức chi mua sổ sách theo dõi quá trình học tập cho cơ sở, đơn vị tổ chức lớp học phổ cập giáo dục, xóa mù chữ ban đêm theo quy định của Bộ GD&ĐT không quá 250.000 đồng/lớp/giai đoạn.

Mức chi mua sách giáo khoa, tài liệu học xóa mù chữ cho cơ sở/đơn vị tổ chức lớp học phổ cập giáo dục, xóa mù chữ ban đêm (bao gồm tài liệu cho giáo viên và học viên) theo hóa đơn thực tế, không quá 1 bộ tài liệu/người/giai đoạn.

Người được cơ sở, đơn vị tổ chức lớp xóa mù chữ phân công thực hiện tuyên truyền, huy động người mù chữ, tái mù chữ tham gia học và hoàn thành chương trình xóa mù chữ từng giai đoạn theo quy định được tỉnh hỗ trợ 200.000 đồng/người học xóa mù chữ.

Nghị quyết còn quy định hỗ trợ chi phí ăn, ở, đi lại cho tình nguyện viên tham gia giảng dạy các lớp xóa mù chữ.