AI rèn tư duy logic
Theo TS Trần Nam Dũng, Phó Hiệu trưởng Trường Phổ thông Năng khiếu (Đại học Quốc gia TPHCM) việc ứng dụng khoa học và công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI), vào giảng dạy và học tập là rất quan trọng.
Bởi lẽ, nó sẽ giúp quá trình học tập trở nên dễ dàng hơn và thúc đẩy việc “cá nhân hóa” lộ trình học của từng học sinh.
Ông Dũng cho biết: "AI có khả năng phân tích dữ liệu học tập của từng học sinh để đưa ra lộ trình phù hợp với năng lực, điểm mạnh và điểm yếu cá nhân. Từ đó, giúp học sinh học theo tốc độ riêng, không bị gò bó bởi tiến độ chung của cả lớp".
Bên cạnh đó, AI có thể tự động chấm bài và phân tích kết quả, giúp giáo viên tiết kiệm thời gian và công sức. Đồng thời, AI còn cung cấp các gợi ý giảng dạy, tài liệu tham khảo, bài tập phù hợp với từng học sinh, hỗ trợ giáo viên theo dõi quá trình học tập một cách khoa học và chính xác hơn.
TS Trần Nam Dũng trong một sự kiện của Trường Phổ thông Năng khiếu. Ảnh: PTNK
Một trong những lợi ích rõ ràng nhất của AI là cung cấp cho học sinh nguồn học liệu phong phú. Công nghệ này có thể tổng hợp, gợi ý và tạo ra các nội dung học tập đa dạng, sinh động như video, hình ảnh, câu đố, mô phỏng 3D…
TS Dũng nhấn mạnh: "AI cũng rèn luyện tư duy logic, khả năng sử dụng công nghệ và kỹ năng làm việc với máy móc - những kỹ năng cần thiết trong tương lai. Nó giúp học sinh hiểu cách AI hoạt động, từ đó có tư duy phản biện và đánh giá công nghệ một cách đúng đắn".
Mô hình "lớp học đảo ngược" trong giáo dục
Tại Trường Phổ thông Năng khiếu, một phương pháp học tập mới mẻ khác cũng đang được áp dụng là mô hình "lớp học đảo ngược".
Khác với lớp học truyền thống, nơi giáo viên giảng bài trên lớp và học sinh làm bài tập ở nhà, thì với "lớp học đảo ngược", học sinh sẽ tự học kiến thức mới ở nhà qua video, tài liệu, bài giảng số... do giáo viên chuẩn bị trước.
Thời gian trên lớp được dùng để thảo luận, thực hành, giải quyết vấn đề hoặc làm các bài tập nâng cao dưới sự hướng dẫn trực tiếp của giáo viên.
Ông Dũng chia sẻ: "Điều này giúp chuyển trọng tâm từ việc truyền đạt kiến thức sang việc phát triển kỹ năng tư duy, phân tích và vận dụng kiến thức. Từ đó, giúp tăng tính chủ động, tích cực của học sinh trong quá trình học tập và phát huy vai trò hỗ trợ, định hướng của giáo viên thay vì chỉ giảng giải một chiều"
Với phương pháp này, học sinh sẽ chủ động hơn trong việc tiếp cận kiến thức và tăng khả năng tương tác, trao đổi, hợp tác nhóm khi đến lớp. Đồng thời, nó cũng giúp phát triển tư duy phản biện và kỹ năng giải quyết vấn đề.
Một buổi học của các em học sinh tại Trường Phổ thông Năng khiếu.
Từ tri thức đến cảm xúc
Một phương pháp nữa mà Trường Phổ thông Năng khiếu áp dụng thường xuyên và thành công là phương pháp “dạy học tương tác”.
Phương pháp này nhấn mạnh đến sự trao đổi hai chiều giữa: Giáo viên - Học sinh; Học sinh - Học sinh; Học sinh - Nội dung học tập.
"Phương pháp dạy học tương tác giúp học sinh tích cực, chủ động, hợp tác và phát triển tư duy trong quá trình học tập, từ đó phát huy vai trò trung tâm của học sinh. Đồng thời, giúp học sinh hiểu sâu, nhớ lâu và có khả năng vận dụng kiến thức và tạo môi trường học tập cởi mở, tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và phản biện. Điều này cũng tạo sự tương tác gần gũi giữa người dạy và người học mà AI không thể làm được", TS Dũng chia sẻ.
Cũng theo Phó Hiệu trưởng Trường Phổ thông Năng khiếu, nhà trường cũng đang áp dụng phương pháp giảng dạy "cảm xúc". Đây là một phương pháp giáo dục hiện đại, trong đó cảm xúc của học sinh và giáo viên được chú trọng như một phần quan trọng trong quá trình dạy học.
"Phương pháp này không chỉ truyền đạt kiến thức, mà còn giúp học sinh nhận biết, hiểu và quản lý cảm xúc của chính mình, từ đó hình thành kỹ năng sống, thái độ tích cực và tinh thần trách nhiệm với bản thân và xã hội", ông cho biết.
Dạy học cảm xúc là phương pháp giảng dạy lồng ghép việc giáo dục cảm xúc và kỹ năng xã hội vào bài học. Từ đó giúp học sinh ý thức về cảm xúc cá nhân, biết thể hiện cảm xúc đúng cách, biết đồng cảm với người khác và có kỹ năng giải quyết xung đột trong giao tiếp.
"Phương pháp này giúp học sinh phát triển toàn diện về: Trí tuệ (IQ); Trí tuệ cảm xúc (EQ); Quản lý cảm xúc tiêu cực (lo lắng, căng thẳng, tức giận…); Rèn luyện sự tự tin, kiên trì, đồng cảm; Cải thiện kỹ năng giao tiếp, hợp tác và giải quyết vấn đề…", TS Dũng nhấn mạnh.
Tại Trường Phổ thông Năng khiếu, học sinh sẽ được trang bị toàn diện từ kiến thức đến kỹ năng.
TS Trần Nam Dũng, trong bối cảnh đất nước đang rất cần nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM), cũng như STEAM (thêm yếu tố Nghệ thuật - Art để thúc đẩy sáng tạo), việc đào tạo toàn diện cho học sinh cả về kiến thức lẫn kỹ năng là điều vô cùng quan trọng. Điều này sẽ giúp các em có đầy đủ nền tảng để học tập và làm việc trong tương lai.
Trường Phổ thông Năng khiếu có nhiệm vụ phát hiện và đào tạo những học sinh có năng khiếu. Mục tiêu của trường là chuẩn bị cho học sinh nền tảng kiến thức vững chắc và phương pháp tư duy sáng tạo để các em học tốt ở bậc đại học và các bậc học cao hơn, từ đó trở thành những nhà khoa học, những chuyên gia giỏi, phục vụ cho sự nghiệp phát triển đất nước. Đồng thời, nhà trường còn tạo nguồn sinh viên giỏi cho các trường đại học và cung cấp thành viên cho các đội tuyển quốc gia tham dự kỳ thi Olympic quốc tế.