Giá dầu giảm mạnh, áp lực bán phủ kín thị trường năng lượng

Thị trường hàng hóa nguyên liệu thế giới khép lại tuần giao dịch vừa qua (17 - 21/11) trong sắc đỏ khi áp lực vĩ mô và lo ngại dư cung bao trùm nhiều nhóm mặt hàng. Dầu thô trở thành tâm điểm khi đánh mất hơn 3%, trong khi nhóm nông sản tiếp tục chịu sức ép kép từ cả cung - cầu lẫn diễn biến chính sách. Kết tuần, chỉ số MXV-Index giảm gần 2%, về 2.303 điểm.

Lo ngại dư cung kéo giá dầu giảm mạnh

Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), nhóm năng lượng tuần qua chứng kiến áp lực bán chi phối trên diện rộng, dẫn dắt đà suy yếu của toàn thị trường. Trong đó, hai mặt hàng dầu thô suy yếu mạnh trước nguy cơ dư cung ngày càng rõ nét và đồng USD mạnh lên.

Tính chung cả tuần, giá dầu thô WTI rơi xuống 58 USD/thùng, tức giảm hơn 3,1%, trong khi dầu Brent đánh mất hơn 2,8%, còn 62,5 USD/thùng.

Bên cạnh yếu tố địa chính trị là bức tranh nguồn cung toàn cầu tiếp tục dư thừa. Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC), Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) và tập đoàn tài chính Goldman Sachs đều đồng thuận rằng năm 2026 có thể chứng kiến thặng dư kỷ lục lên tới 4 triệu thùng/ngày. Trong động thái điều tiết thị trường, OPEC+ đã nhất trí tăng sản lượng thêm 137.000 thùng/ngày trong tháng 12, nhưng sẽ tạm dừng tăng trong quý I/2026. Trong khi đó, Mỹ, Brazil và Canada đều mở rộng công suất sản xuất, càng gia tăng lo ngại dư cung. Dù các cuộc tấn công vào cơ sở lọc hóa dầu khiến 13 - 20% công suất của Nga bị ngưng hoạt động, mức thiệt hại vẫn không đủ lớn để xoay chuyển triển vọng thặng dư trong trung hạn.

Tuần qua, chỉ số Dollar Index (DXY) đã tăng lên mức cao nhất trong vòng 5 tháng rưỡi. Động lực chính đến từ phát biểu của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), khi ông cho biết cơ quan này không chủ trương hạ lãi suất thêm trong phần còn lại của năm. Đồng USD mạnh lên khiến các mặt hàng định giá bằng đồng bạc xanh, trong đó có dầu thô, trở nên kém hấp dẫn hơn đối với giới đầu tư nắm giữ các đồng tiền khác, qua đó gây áp lực giảm lên giá dầu. Thêm vào đó, dữ liệu API ghi nhận tồn kho dầu thô Mỹ tăng 4,45 triệu thùng, tồn kho xăng và distillate cũng tăng trái dự báo. Dù tồn kho Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) giảm 3,43 triệu thùng, thị trường vẫn tập trung vào bức tranh nhu cầu còn yếu.

Ở chiều ngược lại, một số diễn biến địa chính trị như việc Iran bắt giữ một tàu chở dầu tại Vịnh Oman hay căng thẳng giữa Mỹ và Venezuela cũng tạo lực đỡ nhất định, giúp giá dầu thu hẹp phần nào đà giảm trong một số phiên. Tuy nhiên, những yếu tố này vẫn chưa đủ mạnh để đảo ngược xu hướng giảm chung của thị trường.

Dòng chảy thương mại tiếp tục phản ánh nguồn cung dồi dào, khi lượng dầu neo tàu toàn cầu đã lên tới 103 triệu thùng - mức cao nhất kể từ tháng 6/2024. Đáng chú ý, Trung Quốc vẫn duy trì nhập khẩu lượng lớn dầu giá rẻ, đặc biệt từ Nga, càng làm tăng áp lực lên thị trường quốc tế.

Theo MXV, trong ngắn hạn, giá dầu sẽ còn biến động dưới tác động từ các rủi ro địa chính trị. Tuy vậy, triển vọng dư cung cùng nền lãi suất cao mới là những yếu tố đóng vai trò định hướng chủ đạo. MXV dự báo giá dầu nhiều khả năng tiếp tục dao động trong vùng 58 - 63 USD/thùng.

Thị trường nông sản chịu sức ép lớn, ngô dẫn đầu đà giảm

Tuần qua, áp lực bán bao trùm thị trường nông sản với 5 trên 7 mặt hàng giảm giá. Ngô dẫn đầu xu hướng khi đánh mất hơn 1%, đóng cửa ở 167,5 USD/tấn - mức thấp nhất kể từ cuối tháng 10.

Áp lực bán tăng mạnh trong phiên 20/11 khi ngô giảm hơn 0,7%. Không chỉ ngô, thị trường nông sản CBOT đồng loạt chìm trong sắc đỏ.

Đậu tương có thời điểm giảm hơn 1,2%, kéo theo đà bán tháo lan sang ngô và lúa mì dù Hàn Quốc và Trung Quốc vẫn gia tăng mua ngô Mỹ thời gian gần đây. Đáng chú ý, lượng ngô Mỹ xuất sang Trung Quốc 10 tháng đầu năm giảm tới 90%, khiến áp lực bán càng lớn.

Bên cạnh đó, chỉ số DXY tăng gần 0,9% trong tuần qua làm giảm sức cạnh tranh của ngô Mỹ. Tuy nhiên, kỳ vọng FED sẽ cắt giảm lãi suất sau cuộc họp tháng 12 vẫn là yếu tố nâng đỡ tâm lý thị trường.

Về diễn biến địa chính trị, những tín hiệu tích cực từ xung đột Nga - Ukraine tạm thời giúp giảm lo ngại về an ninh tuyến vận tải Biển Đen, qua đó hỗ trợ dòng cung lúa mì và ngô từ khu vực.

Tuy nhiên, thị trường vẫn chịu sức ép lớn từ nguồn cung khi IGC nâng dự báo sản lượng ngô 2025-2026 lên gần 1,3 tỷ tấn (tăng 4%), còn Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo sản lượng toàn cầu tăng khoảng 4,5% so với niên vụ trước.

Xu hướng giảm của ngô được kìm hãm một phần bởi các rủi ro thời tiết tại Nam Mỹ và Mỹ. Tại Buenos Aires, mưa lũ khiến 70% diện tích nông nghiệp bị ngập hoặc dư ẩm. Trong khi đó, S&P Global Energy dự báo diện tích gieo trồng ngô Mỹ năm 2026 sẽ giảm xuống 38,5 triệu ha, thấp hơn 3,8% so với năm 2025.

Nhu cầu sản xuất ethanol cũng tạo góp phần hỗ trợ cho giá. Theo EIA, sản lượng ethanol tuần kết thúc 14/11 tăng gần 1,5%, cho thấy hoạt động chế biến duy trì tích cực. Tuy nhiên, lượng ngô dùng cho ethanol trong tháng 8 theo USDA vẫn giảm hơn 3,3% so với cùng kỳ.

Bảng giá một số loại hàng hóa khác