Nga ban hành sắc lệnh cấm xuất khẩu dầu năm 2023 cho liên minh giá trần

Ngày 27/12 (theo giờ địa phương), Tổng thống Nga đã tuyên bố sắc lệnh cấm bán dầu năm 2023 cho các quốc gia tuân thủ mức giá trần do phương Tây áp đặt trong tháng này, đưa ra phản ứng được chờ đợi từ lâu đối với bước đi kịch tính nhất được thực hiện cho đến nay nhằm hạn chế khả năng gây quỹ của Moscow cho cuộc chiến ở Ukraine.

Theo mức giá trần, được hỗ trợ bởi Liên minh châu Âu, G7 và Úc, có hiệu lực vào ngày 5/12, các nhà kinh doanh dầu mỏ phải hứa không trả mức giá trên 60 USD/thùng cho dầu vận chuyển bằng đường biển của Nga để duy trì khả năng tiếp cận nguồn tài chính của phương Tây cho các khía cạnh quan trọng như vậy của vận chuyển toàn cầu như bảo hiểm. Mức trần đã được đặt gần với giá dầu hiện tại của Nga, nhưng thấp hơn nhiều so với giá mà Nga có thể bán dầu trong phần lớn năm qua, khi lợi nhuận năng lượng bất ngờ giúp Moscow bù đắp tác động của các lệnh trừng phạt tài chính.

Nga là nước xuất khẩu dầu mỏ lớn thứ hai thế giới sau Ảrập Xêút và bất kỳ sự gián đoạn thực sự nào đối với hoạt động bán hàng của nước này sẽ gây ra những hậu quả sâu rộng đối với nguồn cung cấp năng lượng toàn cầu. Sắc lệnh của Tổng thống Nga Vladimir Putin, được công bố trên cổng thông tin chính phủ và trang web của Điện Kremlin, được coi là phản ứng trực tiếp đối với “các hành động không thân thiện và trái với luật pháp quốc tế của Mỹ và các quốc gia nước ngoài cũng như các tổ chức quốc tế tham gia cùng họ”.

Lệnh cấm của Điện Kremlin sẽ tạm dừng việc bán dầu thô cho các quốc gia tham gia vào giá trần từ ngày 1/2/2023 đến ngày 1/7/2023. Lệnh cấm riêng biệt đối với các sản phẩm dầu tinh chế như xăng và dầu diesel sẽ có hiệu lực vào ngày do chính phủ ấn định. Ông Putin sẽ có quyền bác bỏ các biện pháp trong những trường hợp đặc biệt. Động thái của ông Putin ít nghiêm ngặt hơn so với các lựa chọn trả đũa khắc nghiệt hơn được đăng tải trên các phương tiện truyền thông Nga, chẳng hạn như giá dầu ở mức “đáy” hoặc mức chiết khấu tối thiểu khi bán dầu.

Mức trần giá của phương Tây, chưa từng thấy ngay cả trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh giữa phương Tây và Liên Xô, nhằm mục đích làm tê liệt nguồn thu ngân sách của Nga và các nỗ lực quân sự của Moscow ở Ukraine - mà không làm đảo lộn thị trường bằng cách thực sự ngăn chặn nguồn cung của Nga.

Theo Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov, thâm hụt ngân sách của Nga có thể lớn hơn mức 2% GDP theo kế hoạch vào năm 2023 do giá dầu hạn chế làm giảm thu nhập xuất khẩu của Nga - một rào cản tài chính bổ sung đối với Moscow khi nước này chi mạnh tay cho chiến dịch quân sự ở Ukraine.

Một số nhà phân tích đã nói rằng, mức trần sẽ có ít tác động ngay lập tức đến doanh thu từ dầu mỏ mà Moscow đang kiếm được, vì giá dầu của Nga đã giảm xuống gần mức đó. Nhưng nó có thể hạn chế khả năng Moscow kiếm được lợi nhuận từ những cú sốc giá trong tương lai.

Trong khi đó, các lực lượng Nga lại nã pháo và ném bom vào các thị trấn và thành phố ở miền đông và miền nam Ukraine một lần nữa vào ngày 27/12. Sau một số chiến thắng ấn tượng của Ukraine vào mùa thu, cuộc chiến đã bước vào giai đoạn chậm chạp và khốc liệt khi thời tiết mùa đông khắc nghiệt đã bắt đầu ở mặt trận.

Giao tranh ác liệt nhất diễn ra xung quanh thành phố Bakhmut phía đông, nơi Nga đã cố gắng tấn công trong nhiều tháng với cái giá rất lớn về nhân mạng, và xa hơn về phía bắc tại các thành phố Svatove và Kreminna, nơi Ukraine đang cố gắng phá vỡ các tuyến phòng thủ của Nga.

Tại Bakhmut, nơi sinh sống của 70.000 người trước chiến tranh và giờ hầu hết là một thị trấn ma bị bom tàn phá. Bộ Quốc phòng Anh cho biết trong một bản cập nhật rằng Nga tiếp tục khởi xướng các cuộc tấn công quy mô nhỏ thường xuyên ở những khu vực này (của Bakhmut và Svatove), mặc dù một số ít lãnh thổ đã đổi chủ. Ông Putin đã nhiều lần nói về mong muốn đàm phán hòa bình trong các bình luận trong những ngày gần đây.

Nhưng Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nêu rõ, Moscow vẫn có một danh sách các điều kiện tiên quyết, trong đó có việc Ukraine công nhận việc Nga chinh phục bằng vũ lực khoảng 1/5 lãnh thổ Ukraine mà nước này tuyên bố đã sáp nhập. Kiev nói rằng họ đang chiến thắng trong cuộc chiến và sẽ không bao giờ đồng ý từ bỏ đất đai của mình.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói rằng, do hậu quả của các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine, gần 9 triệu người hiện không có điện - tương đương với khoảng 1/4 dân số của đất nước. Nga đã công khai nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine bằng tên lửa và máy bay không người lái kể từ tháng 10, theo những gì Kiev nói là các cuộc tấn công không có mục đích quân sự có thể tưởng tượng được, chỉ được thiết kế để gây hại cho dân thường.

Moscow nói rằng, mục đích là làm giảm khả năng chiến đấu của Ukraine. Những gì được dự định là một chiến dịch để khuất phục Ukraine trong vòng vài ngày đã trở thành một thất bại quân sự đối với Điện Kremlin, lực lượng của họ đã bị đánh bại ở ngoại ô Kiev vào mùa xuân châu Âu và buộc phải chạy trốn khỏi các khu vực khác vào mùa thu.