“Diệu kỳ” của Đào Ngọc Lý - một tác phẩm kết tinh từ cuộc sống

Những vần thơ dung dị, sâu sắc và đầy hảo sảng về quê hương, tình yêu

Tác giả Đào Ngọc Lý được sinh ra và lớn lên tại Nam Định, một vùng đất vốn rất giàu truyền thống văn chương. Anh là học sinh chuyên văn trường Lê Hồng Phong, Nam Định và từng đạt nhiều giải cao trong các cuộc thi học sinh giỏi văn của huyện, của tỉnh và của toàn miền Bắc trong những năm 70 của thế kỷ XX.

Mặc dù anh hoạt động trong lĩnh vực pháp luật nhưng anh vẫn không ngừng say mê và luôn gắn bó với văn chương, đặc biệt là thơ ca. Ở thời điểm chuyển giao thế kỷ, Nhà xuất bản Thanh niên đã in tập thơ “Tuyển tập thơ tình Nam Định thế kỷ XX” với khoảng 120 tác giả (tượng trưng cho 12 con giáp), Đào Ngọc Lý cũng đã có mặt với 2 bài trong tuyển tập.

Sau này, song hành với hoạt động pháp luật, tác giả Đào Ngọc Lý đã có nhiều bài thơ in chung trong các tác phẩm như “Thơ lục bát Việt Nam” (NXB Văn học năm 2011); “Ngọn gió cánh đồng” (NXB Hội Nhà văn năm 2012); “Bạn thơ - CLB thơ luật sư Hà Nội” (NXB Giao thông vận tải năm 2012); “Những vần thơ giữa hai thế kỷ” (NXB Lao động năm 2012); “Mùa thu - CLB thơ luật sư Hà Nội” (NXB lao động năm 2013); “Luật và thơ - CLB thơ luật sư Hà Nội” (NXB Lao động năm 2014).

Đến năm 2021, tập thơ “Diệu kỳ” của anh đã ra đời, đây là tuyển chọn một số bài thơ anh sáng tác từ năm 1979. Trong mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ sáng tác, Đào Ngọc Lý luôn để lại những dấu ấn, những phong cách diện mạo riêng với nhiều thể loại cũng như đề tài rất phong phú, đa dạng: từ thế sự, tự sự, tâm tình, suy nghiệm đến những trăn trở, khám phá khác nhưng xuyên suốt trong toàn bộ tác phẩm của anh là tình yêu chân thành, tha thiết đối với quê hương đất nước, con người và cuộc sống cũng như mảng thơ ngọt ngào về tình yêu đôi lứa.

Tập thơ “Diệu kỳ” chỉ bao gồm 42 bài thơ nhưng đã đi qua khá nhiều cung bậc, chặng đường, đã khắc họa rõ nét rất nhiều dấu ấn năm tháng cuộc đời của tác giả. Mỗi bài thơ là một sắc màu, là sự kết tinh từ tâm hồn, tình cảm của một người đã sống nồng nhiệt, đã yêu chân thành và buồn vui trăn trở trong mỗi biến động của nhân gian, thời cuộc.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam chia sẻ: “Thơ Đào Ngọc Lý có cái chất của một luật sư nhưng hơn hết, trong đó có cái tình của con người, tình yêu. Và cái tối thượng của cuộc sống này là cái tình, sự cao cả của tâm hồn con người. Tôi thích những vần thơ dung dị, sâu sắc về quê hương, về tình yêu và đầy hào sảng của anh”. Còn nhà thơ Vũ Quần Phương, cho rằng, viết thơ về tình yêu không đơn giản nhưng Đào Ngọc Lý đã viết được những câu thơ thật gợi và ám ảnh”.

Cây viết dồi dào năng lượng

Có nhà văn chia sẻ, người ta thường đưa ra thật nhiều đòi hỏi với thơ mà không biết rằng hương thơm chẳng bao giờ toan tính. Thơ là làn hương ấy tỏa ra tự sâu thẳm lòng người. Người ta cứ đòi xếp thơ vào ngôi đền thiêng của trí tưởng và tinh thần nhân loại, nhưng đâu biết rằng, mầm cỏ xanh tươi vốn có sức sống lâu bền hơn đền đài thành quách.

Mầm cỏ xanh như mạch nguồn tư duy trong mỗi người, chẳng đợi, chẳng cầu mà cứ ngời ngời vươn lên, tươi đẹp và tràn đầy sự sống. Màu xanh của cỏ, muôn đời là màu xanh diệu kỳ của sự sống trường tồn. Người ta hay đòi phải cách tân, phải làm mới thơ, nhưng họ đâu biết rằng, thơ hay thì chẳng cần phải phân chia mới cũ. Đó là những suy nghĩ và cảm xúc của tôi khi bước vào thế giới thơ của Đào Ngọc Lý.

Tiến sĩ Nguyễn Thanh Tâm, tâm sự: “Tôi không biết nên bắt đầu từ đâu, nhưng thật Diệu kỳ (như tên tập thơ này), khi đi qua từng trang sách, đi qua những câu thơ sống động với nhiều cung bậc, thể loại, phong cách, tôi lại không thể dửng dưng lãnh đạm mà bị cuốn hút ngay vào một dòng mạch đầy cảm xúc để nhận ra sắc thái riêng của chất thơ Đào Ngọc Lý. Muốn biết một điều gì đó, đương nhiên chúng ta phải thâm nhập vào bên trong đối tượng, lần từng manh mối, kiểm chứng từng ngóc ngách, lật giở từng dấu hiệu với cái nhìn đa chiều đa diện. Nhưng, giữa biết và hiểu lại là có khoảng cách rất xa.

Để hiểu đối tượng, chúng ta cần thoát ra ngoài, lặng lẽ xếp đặt lại từng dấu vết, từng ấn tượng, quan sát chính tâm trí mình, để cảm nhận, để định nghĩa và gọi tên điều mà mình vừa trải qua. Bởi thế, sau khi chăm chú đọc rất kỹ tập thơ, tôi gọi đó là “Những câu thơ hương cỏ hát bên trời”. Tôi thấy cần phải xóa đi những đòi hỏi nặng nề cố hữu lâu nay để cảm nhận một làn hương, để đằm mình trước cỏ, lắng nghe sự sống cựa mình, nghe nhịp đập của suy tư, của xúc cảm đang rung lên trong trái tim người.

Có lẽ, đó là điều may mắn cho tôi, giữa cuộc sống bộn bề ô tạp này, đã không bị cuốn theo sự chai lỳ cũ kỹ, đã bắt nhịp được với mạch nguồn thiên nhiên kỳ diệu, đã gặp và hòa ca cùng những câu thơ hương cỏ hát bên trời”.

Qua tập thơ “Diệu kỳ”, với chất liệu cuộc sống phong phú, sự trải nghiệm của tác giả, bạn đọc thêm tin tưởng và hy vọng sớm có thêm nhiều tác phẩm tiếp theo của một cây viết dồi dào năng lượng như tác giả Đào Ngọc Lý.