Tội phạm mạng – thách thức nổi lên trong tiến trình phát triển kinh tế số

Chuyển đổi số ngân hàng thúc đẩy mạnh mẽ thanh toán số

Chia sẻ tại diễn đàn, TS. Hoè nhắc lại Quyết định 810/QĐ-NHNN ban hành tháng 5/2021 – kế hoạch chuyển đổi số ngành ngân hàng đến năm 2025, định hướng 2030. Theo ông, kế hoạch này đã tạo nền tảng quan trọng để hệ thống ngân hàng đầu tư mạnh vào hạ tầng số, hoàn thiện hành lang pháp lý và phát triển các sản phẩm, dịch vụ số hóa toàn diện.

Nhờ đó, nhiều nghiệp vụ cơ bản như mở tài khoản, gửi tiết kiệm, giao dịch thanh toán, mở thẻ hay vay vốn đã được số hóa 100%, mang lại trải nghiệm thuận tiện hơn cho khách hàng. Nhiều tổ chức tín dụng ghi nhận trên 90% giao dịch được thực hiện qua kênh số. Hiện nay, khoảng 90% người trưởng thành tại Việt Nam có tài khoản ngân hàng, thể hiện bước tiến lớn trong phổ cập tài chính và thanh toán không dùng tiền mặt.

An ninh mạng – điểm nghẽn lớn nhất hiện nay

Tuy vậy, sự phát triển nhanh của dịch vụ số kéo theo rủi ro gia tăng từ tội phạm mạng. TS. Hoè cho rằng các hình thức lừa đảo, giả mạo, chiếm đoạt tài sản qua không gian mạng diễn biến ngày càng phức tạp, trở thành mối đe dọa trực tiếp đối với an toàn hệ thống.

Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp chặt chẽ với nhiều bộ, ngành để triển khai các biện pháp bảo đảm an ninh – an toàn hệ thống thanh toán; đồng thời đẩy mạnh truyền thông giáo dục tài chính nhằm giúp người dân nâng cao kỹ năng nhận biết rủi ro khi giao dịch trên nền tảng số. Tuy vậy, theo TS. Hoè, cần có những giải pháp mạnh mẽ hơn để ứng phó với loại tội phạm này.

Ông đặt câu hỏi: “Khi khách hàng bị lừa đảo hoặc gặp phải hàng giả, dịch vụ kém chất lượng trên môi trường trực tuyến, ai sẽ là người chịu trách nhiệm? Cơ chế bảo vệ người dùng phải được thiết kế rõ ràng hơn”. Đây được xem là yêu cầu tiên quyết để người dân tin tưởng và tiếp tục sử dụng dịch vụ số.

Thách thức từ tư duy quản trị

Bên cạnh rủi ro an ninh mạng, TS. Hoè cũng nhấn mạnh một thách thức khác: tư duy quản trị trong nhiều cơ quan và doanh nghiệp chưa theo kịp tốc độ chuyển đổi số. Ông cho rằng quá trình này đòi hỏi sự thay đổi thực chất, dựa trên phương thức quản trị kỹ trị, dựa trên dữ liệu, thay vì chỉ dừng ở khẩu hiệu hay phong trào.

Đề xuất giải pháp phát triển kinh tế số

Để kinh tế số phát triển đúng hướng, TS. Hoè đề xuất các bộ, ngành cần kiến tạo một “bản kiến trúc tổng thể” cho toàn bộ tiến trình chuyển đổi số; đồng thời tiếp tục làm sạch và chuẩn hóa dữ liệu để tạo ra một môi trường số minh bạch, an toàn cho hoạt động kinh tế – xã hội.

Ông nhấn mạnh rằng dữ liệu sạch không chỉ giúp ngân hàng vận hành hiệu quả hơn, mà còn tạo nền tảng cho các mô hình TMĐT, fintech, logistics số và nhiều ngành kinh tế số khác phát triển bền vững.

Diễn đàn mang tính kết nối chiến lược

Diễn đàn “Phát triển kinh tế số: Cơ hội và thách thức trong Kỷ nguyên mới”, diễn ra tại Khách sạn Hà Nội Daewoo, quy tụ đông đảo chuyên gia kinh tế – công nghệ, các nhà hoạch định chính sách cùng những doanh nghiệp đang dẫn dắt chuyển đổi số. Đây không chỉ là không gian thảo luận chuyên sâu, mà còn là cầu nối quan trọng thúc đẩy hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm và định hình các giải pháp mới cho quá trình phát triển kinh tế số của Việt Nam.

Ban Tổ chức trân trọng cảm ơn Công ty Cổ phần - Tổng Công ty Phân bón Dầu khí Cà Mau (PVCFC) đã đồng hành cùng chương trình.

Với những cảnh báo và khuyến nghị được đưa ra, diễn đàn góp phần làm rõ hơn yêu cầu cấp thiết trong việc tăng cường an ninh mạng, hoàn thiện khung pháp lý và đổi mới tư duy quản trị – những yếu tố có ý nghĩa quyết định đối với sự bứt phá của nền kinh tế số trong thời gian tới.