Mở rộng thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm động vật phục vụ xuất khẩu

Tiềm năng xuất khẩu lớn

Phó Cục trưởng Cục Thú y (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) Nguyễn Văn Long cho biết: Việt Nam có tổng đàn gia súc gia cầm lớn với quy mô hơn 28 triệu con lợn; 525 triệu con gia cầm, 8,6 triệu con bò; Sản lượng thịt hơi các loại ước đạt 6,69 triệu tấn/năm, sữa tươi đạt gần 1,2 triệu tấn, trứng hơn 17,5 tỷ quả.

Đến nay, sữa và sản phẩm sữa Việt Nam đã đến với hơn 50 quốc gia và vùng lãnh thổ; Sản phẩm sữa đã được xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc; Xuất khẩu thịt gà chế biến chính ngạch sang nhiều thị trường, trong đó có cả Châu Âu… Việt Nam còn xuất khẩu mật ong và sản phẩm từ ong, thịt lợn đông lạnh, tổ yến, bột cá...

Thống kê của ngành Nông nghiệp cho thấy, trong năm 2021, xuất khẩu động vật, sản phẩm động vật và thức ăn chăn nuôi mặc dù chịu ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 nhưng vẫn tăng trưởng ở mức cao cả về số lượng và kim ngạch (đạt trên 1,5 tỷ USD), trong đó có phần đóng góp quan trọng của ngành chăn nuôi.

Đặc biệt, sự hình thành, đầu tư của các doanh nghiệp lớn như Công ty CP Việt Nam, Công ty Japfa Comfeed, Công ty Dabaco, Công ty GreenFeed... đã góp phần tạo nền tảng phát triển bền vững cho chăn nuôi Việt Nam trong tương lai; Tạo điều kiện cho chăn nuôi gia súc, gia cầm phát triển mạnh trong những năm qua; . Nhờ đó, bảo đảm cung cấp nguồn thực phẩm cho nhu cầu tiêu dùng trong nước và mỗi năm xuất khẩu đạt gần 1 tỷ USD.

Đồng Nai được biết đến là một trong số những địa phương phát triển chăn nuôi theo hướng trang trại quy mô lớn, gắn với ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nhất là chăn nuôi an toàn sinh học, an toàn dịch bệnh, tổ chức sản xuất theo chuỗi khép kín. Theo đó, chăn nuôi là lĩnh vực chiếm tỷ trọng cao nhất trong giá trị sản xuất nông nghiệp của tỉnh Đồng Nai với gần 62%. Đến nay, tỉnh có 7 vùng an toàn dịch và xây dựng 84 trại chăn nuôi lợn an toàn dịch bệnh với bệnh dịch tả lợn Châu Phi.

Do đó, bên cạnh việc tuyên truyền, nâng cao ý thức phòng chống dịch bệnh của cơ sở chăn nuôi, kê khai chăn nuôi, giám sát chủ động và kiểm tra, đôn đốc thực hiện phòng chống dịch tại địa bàn, nhất là các địa bàn có ổ dịch cũ, tỉnh Đồng Nai đã đẩy mạnh xã hội hóa tiêm phòng, xây dựng các cơ sở, vùng an toàn dịch bệnh, nhất là bệnh dịch tả lợn Châu Phi.

Cùng với tỉnh Đồng Nai, thành phố Hà Nội cũng là địa phương có tổng đàn gia súc, gia cầm lớn, đứng tốp đầu của cả nước và có tốc độ phát triển tăng trưởng tốt. Đặc biệt những năm qua, Hà Nội tiếp tục tập trung phát triển chăn nuôi theo vùng, xã trọng điểm chăn nuôi quy mô lớn ngoài khu dân cư đang mang lại hiệu quả rõ nét cả về số lượng, chất lượng.

Bên cạnh đó, hiện các trang trại quy mô lớn có xu hướng tăng nhanh và đang giảm dần quy mô chăn nuôi nhỏ lẻ với 110 trang trại quy mô lớn; 1.609 trang trại quy mô vừa; 5.809 trang trại quy mô nhỏ; 195.539 hộ chăn nuôi. Đến nay, Hà Nội có 37 cơ sở chăn nuôi gia súc an toàn dịch bệnh, trong đó có 4 cơ sở chăn nuôi bò; 20 cơ sở chăn nuôi lợn, 13 cơ sở chăn nuôi gia cầm.

Theo ông Tạ Văn Tường, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà Nội, bên cạnh chăn nuôi nhỏ lẻ còn chiếm tỷ trọng cao, Hà Nội lại có nhu cầu lượng thực phẩm cao nên việc vận chuyển lưu thông động vật và sản phẩm động vật ra vào thành phố rất lớn và khó kiểm soát. Hà Nội có trên 700 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm nhưng mới có 7 cơ sở giết mổ công nghiệp, 57 cơ sở giết mổ bán công nghiệp, còn lại phần lớn là giết mổ thủ công rất khó khăn trong quản lý và đảm bảo an toàn dịch bệnh.

Vì vậy, Hà Nội đang từng bước quản lý chăn nuôi, giết mổ, xây dựng các cơ sở giết mổ tập trung, đảm bảo các sản phẩm đưa ra thị trường có kiểm soát. Thành phố cũng xây dựng chuỗi liên kết, gắn các cơ sở giết mổ với các hộ chăn nuôi quy mô lớn, tạo quy trình đồng bộ từ chăn nuôi - giết mổ - tiêu thụ sản phẩm. Đặc biệt, các sản phẩm từ động vật được chế biến sâu để vừa đảm bảo quản lý chất lượng an toàn thực phẩm, an toàn dịch bệnh góp phần thúc đẩy chăn nuôi phát triển bền vững, hiệu quả.

Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ cao nhằm tiết kiệm chi phí

Mặc dù Việt Nam có tổng đàn gia súc, gia cầm lớn, nhiều vùng chăn nuôi trang trại quy mô lớn, tuy nhiên, sản lượng thịt và các sản phẩm chăn nuôi xuất khẩu còn rất khiêm tốn, chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế.

Đơn cử như năm 2021, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi cả nước đạt 440 triệu USD nhưng nhập khẩu lên tới hơn 3,4 tỷ USD. Dù đứng thứ năm thế giới về sản lượng thịt lợn nhưng trong thị trường thịt lợn toàn cầu quy mô 28,5 tỷ USD, mỗi năm Việt Nam chỉ thu về 45 triệu USD từ việc xuất khẩu thịt lợn.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến, cho biết: Trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tiếp tục đồng hành cùng các địa phương, triển khai quyết liệt và đồng bộ việc chuyển đổi số vào chăn nuôi; Ứng dụng công nghệ cao nhằm tiết kiệm chi phí; Đẩy mạnh chăn nuôi gắn với chế biến để tăng năng suất và chất lượng xuất khẩu.

Cùng với đó, Bộ sẽ chú trọng công tác xúc tiến thương mại một cách quyết liệt liệt hơn; Hỗ trợ việc xây dựng vùng an toàn dịch bệnh tại các địa phương; Lưu ý đề án chọn con giống, đề án thức ăn, đề án chế biến và giết mổ, đề án xử lý môi trường và thiết bị chuồng nuôi…

Về kế hoạch thúc đẩy xuất khẩu động vật, sản phẩm động vật giai đoạn 2022 - 2025, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết sẽ mở rộng thị trường xuất khẩu, thúc đẩy tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu; Nâng cao chất lượng sản phẩm động vật nhằm đáp ứng được quy định của các thị trường nhập khẩu; Xây dựng thành công các chuỗi sản xuất đạt yêu cầu an toàn dịch bệnh và an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn của quốc tế và của nước nhập khẩu.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Thú y sẽ thành lập tổ công tác kỹ thuật thúc đẩy xuất khẩu động vật và sản phẩm động vật; Hướng dẫn xây dựng cơ sở, chuỗi chăn nuôi, vùng an toàn dịch bệnh; Đàm phán thống nhất các yêu cầu, điều kiện xuất khẩu sản phẩm động vật; Chuẩn bị làm việc với đoàn thanh tra các nước; Tổ chức các đoàn công tác sang các nước nhập khẩu để đàm phán.

Cục Thú y cũng yêu cầu UBND các cấp chỉ đạo các đơn vị liên quan xây dựng các cơ sở, chuỗi, vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm hướng đến xuất khẩu; Chỉ đạo tổ chức thực hiện các biện pháp phòng và kiểm soát dịch bệnh động vật.

Có chính sách ưu đãi, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư; Bố trí kinh phí giám sát các bệnh trên gia súc, gia cầm. Giám sát các chỉ tiêu vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm tại các vùng chung quanh chuỗi sản xuất sản phẩm động vật phục vụ xuất khẩu theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn.