Quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di tích đã xếp hạng

Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu, các huyện, thị, thành, Khu Di tích lịch sử đền Hùng và các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện nghiêm túc chủ trương của Đảng và quy định của pháp luật về di sản văn hóa. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền quy định hiện hành của pháp luật về di sản văn hóa; kịp thời đề xuất cấp có thẩm quyền nội dung liên quan đến tu bổ, tôn tạo di tích đã xếp hạng tại địa phương.

Các di tích là khu lưu niệm, nhà lưu niệm, công trình tiêu biểu được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt cần giữ nguyên trạng, không tự ý thay đổi, xây mới, bổ sung công năng hoặc bố trí thành trụ sở làm việc. Việc bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích cần dựa trên tư liệu lịch sử, khoa học và tuân thủ chặt chẽ quy định hiện hành.

Các địa phương, đơn vị liên quan rà soát, kiện toàn Ban quản lý di tích, xây dựng quy chế, phân công nhiệm vụ và trách nhiệm cụ thể từng thành viên, tránh tình trạng “khoán trắng” trách nhiệm bảo vệ di tích cho nhân dân địa phương hoặc người được giao trông coi di tích.

Tỉnh cũng yêu cầu, các Ban quản lý di tích tại địa phương triển khai biện pháp bảo vệ di tích, phòng chống xâm phạm, phá hoại di tích và lấy cắp cổ vật tại di tích như: gia cố, thay thế cánh cổng, cửa chính, cửa phụ, khóa không đảm bảo an toàn; xây dựng tường rào bảo vệ; khuyến khích lắp đặt hệ thống camera giám sát…

Các địa phương, đơn vị thường xuyên kiểm tra việc tu bổ, tôn tạo di tích trên địa bàn đảm bảo thực hiện đúng theo quy định của Nhà nước.

Ngoài ra, các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch rà soát, kiểm kê, thống kê, vẽ sơ đồ bài trí di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia, làm cơ sở cho công tác bảo vệ, bảo quản di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia tại các di tích. Các di tích có Bảo vật quốc gia và tài liệu, hiện vật có giá trị tham mưu, đề xuất xin chủ trương xây dựng đề án nhằm bảo vệ, phát huy hệ thống Bảo vật quốc gia và tài liệu, hiện vật có giá trị trên địa bàn.

Theo ông Nguyễn Đắc Thủy, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phú Thọ, hiện nay, tại tỉnh có 967 di tích lịch sử, văn hóa, trong đó, có trên 300 di tích đền, đình, miếu được Nhà nước xếp hạng. Một số di tích tiêu biểu như: Khu di tích quốc gia đặc biệt đền Hùng, đền Mẫu Âu Cơ (huyện Hạ Hòa), đền Lăng Sương (huyện Thanh Thủy)... Bên cạnh đó, tỉnh còn có nhiều di tích khảo cổ thời sơ sử và tiền sử như Sơn Vi, Phùng Nguyên, Gò Mun, Gò De, Làng Cả, xóm Ren... chứa đựng nhiều dấu ấn của nền văn minh Việt cổ, tích hợp tầng sâu của văn hóa Việt Nam.

Những năm qua, tỉnh Phú Thọ tập trung thu hút nguồn lực, nhất là nguồn lực trong xã hội đầu tư tôn tạo, tu bổ hệ thống các di tích gắn với Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương trên địa bàn tỉnh. Đến nay, nhiều di tích lịch sử, các khu du lịch được xếp hạng đã trở thành sản phẩm du lịch văn hóa tiêu biểu như, Khu Di tích lịch sử đền Hùng, đền Hùng Lô (thành phố Việt Trì), đền Mẫu Âu Cơ (huyện Hạ Hòa) đã góp phần quan trọng thúc đẩy kinh tế du lịch của tỉnh… Nhiều di tích khảo cổ được tỉnh quan tâm quy hoạch, xây dựng hồ sơ công nhận xếp hạng quốc gia, tạo cơ sở pháp lý cho việc bảo vệ và đầu tư như di tích khảo cổ Làng Cả, Xóm Rền, Gò Mun, Phùng Nguyên.

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như công tác sưu tầm, bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa phi vật thể chưa tương xứng với tiềm năng hiện có. Ở nhiều nơi, cấp ủy, chính quyền chưa nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò của di sản văn hóa trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế...

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phú Thọ, qua kiểm kê, toàn tỉnh hiện có trên 300 di tích được xếp hạng thì có 205 di tích đang được các địa phương đề xuất tu bổ, tôn tạo. Trong đó, nhiều di tích lịch sử văn hóa xuống cấp nghiêm trọng, nguy cơ thất truyền, mai một./.

Đại Lâm