Lý do phải thực hiện kiểm định khí thải xe máy

Nhiều xe cũ không đạt tiêu chuẩn khí thải vẫn lưu thông

Ô nhiễm không khí là vấn đề hiện hữu của Việt Nam, trọng tâm là 2 khu vực kinh tế trọng điểm. Phía Bắc (khu vực TP Hà Nội và các tỉnh lân cận) và phía Nam (khu vực TP Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận).

Theo Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), nguyên nhân chính phát sinh bụi, khí thải gây ô nhiễm môi trường không khí chính gồm nguồn giao thông vận tải như bụi đường; Khí thải từ phương tiện cơ giới dùng nhiên liệu hoá thạch; Nhiều phương tiện cũ không đạt tiêu chuẩn khí thải và niên hạn vẫn lưu thông trong thành phố.

Nguồn gây ô nhiễm từ xây dựng như các hoạt động xây dựng nhà ở, công trình giao thông, công trình công ích như cải tạo mặt đường, vỉa hè. Việc thiếu các biện pháp kỹ thuật về quản lý như che chắn, rửa xe, vệ sinh công cộng... gây phát sinh bụi trong nhiều công đoạn...

Theo ông Lê Hoài Nam (Phó Cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường), qua các số liệu cho thấy, các nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ô nhiễm không khí ở Việt Nam nói chung, thành phố Hà Nội nói riêng là các phát thải từ hoạt động giao thông vận tải.

Áp dụng lộ trình kiểm tra khí thải mạnh hơn tại các địa phương chịu áp lực ô nhiễm

Theo ông Lê Hoài Nam, trên cơ sở xác định các nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm không khí, Cục Môi trường đang tham mưu cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải đối với ô tô đang lưu hành tại Việt Nam, kỳ vọng quy chuẩn này sẽ được ban hành trong quý II/2025.

Cùng với đó, Cục Môi trường cũng đang phối hợp xây dựng Dự thảo lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải đối với ô tô đang lưu hành. Theo quy định, lộ trình này sẽ được trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, ban hành. Lộ trình sẽ quy định cụ thể về mức áp dụng, thời điểm thực hiện và phạm vi áp dụng tại từng địa phương. Việc xây dựng lộ trình được định hướng theo nguyên tắc: ưu tiên triển khai sớm hơn và mạnh mẽ hơn tại các địa phương đang chịu áp lực ô nhiễm không khí nghiêm trọng.

Bên cạnh đó, việc kiểm soát khí thải từ xe mô tô, xe gắn máy cũng là một trong những ưu tiên lớn. Sau khi Quốc hội thông qua Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, trong đó có các quy định liên quan đến kiểm soát khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã khẩn trương chỉ đạo Cục Môi trường xây dựng dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải đối với các phương tiện này. Hiện nay, dự thảo quy chuẩn đã được gửi xin ý kiến các bộ, ngành và địa phương. Dự kiến, quy chuẩn sẽ được trình Bộ xem xét và ban hành trong quý II/2025.

Áp dụng chuẩn khí thải xe máy sẽ tác động lớn đến người dân

Theo Phó Cục trưởng Cục Môi trường, tại Việt Nam, tỉ lệ người dân sử dụng phương tiện giao thông cá nhân, đặc biệt là xe mô tô, xe gắn máy và ô tô, vẫn còn rất cao. Do đó, để góp phần kiểm soát và giảm thiểu phát thải từ lĩnh vực này, việc thay đổi thói quen sử dụng phương tiện cá nhân là hết sức cần thiết. Cụ thể, mỗi người dân cần chủ động thực hiện kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ các phương tiện của mình nhằm đảm bảo phương tiện vận hành hiệu quả, đồng thời đáp ứng các quy chuẩn khí thải do cơ quan quản lý nhà nước ban hành.

Trước đây, việc kiểm soát khí thải đã được áp dụng đối với ô tô. Trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy. Đây là một chính sách có tác động sâu rộng đến người dân.

Để kiểm soát hiệu quả phát thải từ khối lượng phương tiện lớn, sự tham gia chủ động của người dân là yếu tố then chốt. Việc chấp hành các quy định về kiểm tra khí thải định kỳ, bảo đảm phương tiện đáp ứng yêu cầu về môi trường là trách nhiệm không chỉ của cơ quan quản lý mà còn của từng cá nhân. Trong trường hợp phương tiện không đạt chuẩn khí thải, người dân cần chủ động thực hiện sửa chữa, bảo dưỡng hoặc thay thế bộ phận liên quan để đảm bảo tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật hiện hành.